Van de week zat ik in de auto en hoorde op de radio de ontknoping van de Top 30 op 3FM (of moet ik zeggen NPO 3?)
Anyway de lijst was samengesteld m.b.v. de stream en download cijfers.
Saillant detail was dat de rangorde van de Top 3 nog door de luisteraars beïnvloed kon worden door hun stem uit te brengen.
Hoe ging dat eigenlijk way back in 1965 bij de allereerste hitlijst?
Hoe het allemaal begon
Willem van Kooten a.k.a. Joost den Draaijer vat als eerste het lumineuze idee op om in ons
nuchtere kouwe kikkerlandje een hitlijst te lanceren. Net zoals in Amerika waar het al jaren
de gewoonste zaak van de wereld was. Hij komt op dit idee tijdens een studiereis door de
V.S. De Directie-leden van Veronica vinden het op z’n zachtst gezegd geen goed idee, er was namelijk al eens geëxperimenteerd met een zogenaamd “voorlopig Nederlands Platenelftal” en de resultaten waren eigenlijk K met P geweest.
Joost bijt zich echter als een pitbull vast in het idee, met de gedachte de aanhouder wint.
En jawel hoor op Zaterdag 2 januari 1965 tussen 2 en 4 uur ‘s-middags is het dan eindelijk
zo ver. De eerste feestelijke editie van onze eigen vaderlandse Top 40 wordt de ether in geslingerd. Joost zelf is de Master of Ceremony, hij spint de platen en praat het geheel aan elkaar.
Voorafgaand aan deze eerste uitzending was er door een hele batterij medewerkers van
Veronica gebeld met een bonte verzameling aan grote en kleine platenzaken in den lande.
Per goed gevoerd gesprek werd en passant de top 15 van best verkochte platen genoteerd.
Vervolgens werden daar dan punten aan toegekend.
Nr. 1 kreeg 15 punten, nr. 2 kreeg 14 punten, en zo door tot nummertje 15 die dan 1 schamele
punt kreeg voor de moeite.
Elke platenzaak (groot of klein/stad of dorp) telde in het puntenklassement even zwaar mee.
De rangorde van de Top 40 werd dus puur op basis van de verkoopcijfers bepaald.
De allerhoogste nieuwe binnenkomer in de lijst noemde men de klapperrrrrr van de week.
De Fab Four uit Liverpool bekronen de allereerste koppositie van de Top 40, hun single “I feel
fine” is op dat moment de best verkochte single in de lage landen.
In die zelfde lijst hebben de Stones met “Tell me“, “Time is on my side” en “Little red rooster” ook niet echt te klagen over de verkoopcijfers in de lage landen.
Met de uitgave van het gedrukte exemplaar van de lijst kon de luisteraar de hitparade
op de voet volgen en tegelijkertijd was het een retegoeie reclamestunt.
Platenzaak
Vroeger jaren moest je nog wel naar de lokale platenzaak om je favoriete plaat te bemachtigen. Downloaden was in die tijd nog SciFi van het zuiverste water.
Nu liep ik in 1965 nog rond te dabberen in een luier, maar van de jaren 70 kan ik mij in dat
kader het volgende beeld nog wel voor de geest halen.
Nog nahijgend van de rit op de fiets kwam je dan binnen in de platenzaak en wierp een blik op het gedrukte exemplaar dat bij elke platenzaak steevast op de toonbank lag.
Je vinger volgde trillend van spanning de titels in de lijst en stopte dan bij het plaatje dat je
dolgraag wilde horen door de speaker die er als een telefoonhoorn uitzag.
Als het niet druk was dan was je spekkoper en had je twee hoorns tot je beschikking, kon je
lekker in stereo luisteren. Pas later deden de koptelefoons hun intrede in de platenzaken.
De grote truc was natuurlijk om elke week zoveel mogelijk verschillende platen te beluisteren
en er dan slechts eentje te kopen.
Je kon per slot van rekening maar 1 keer het zuur verdiende geld van je krantenwijk uitgeven.
De verkoper haalde op verzoek het glimmende vinyl uit de platenhoes en plaatste vervolgens
de inktzwarte schijf op de draaitafel. Je hoorde door de speaker hoe de naald het vinyl beroerde, eerst gekraak als van een open haardvuur en daarna volgden dan de magische klanken van de hit van jouw keuze.
Ik zeg magisch, want daar in de platenzaak, met de speakers stijf tegen je oren gedrukt, klonk
zo’n plaat natuurlijk altijd 100 keer beter dan wanneer je dezelfde plaat thuis op je eigen aftandse pick-uppie afspeelde.
Waarna je jezelf op zo’n moment steevast afvroeg of die vriendelijke verkoper je geen troep
in de maag had gesplitst…
