Oftewel hoe creëer ik een bestseller…
Jan Cremer schreef “Ik Jan Cremer” en werd met dat ene boek wereldberoemd. Nu jaren later zijn daarvan meer dan 12 miljoen exemplaren verkocht in 12 talen in meer dan 30 verschillende landen.
Het boek was meer dan een bestseller en veroorzaakte de nodige opschudding in de truttige Nederlandse samenleving bij de release op 28 februari 1964.
De roman over een vrijgevochten gast van de gestampte pot, schoot bij velen in het zogenaamde verkeerde keelgat vanwege het grove taalgebruik, in een combi met veel geweld en expliciete sex.
Nu hoor ik je denken de jaren zestig truttig? Kom op zeg!
Yep echt wel! Ook al staan de sixties heden ten dage bekend als de tijd van vrije liefde, LSD, Provo’s en allerlei Studentenacties, met name in de eerste helft van de jaren zestig was er nog sprake van een vet burgerlijke en politiek correcte samenleving.
Hele volksstammen leefden nog in de sfeer van de jaren vijftig.
Al dat andere waar de sixties bekend om staan, vond pas later in de tweede helft van het decennium plaats.
Laten we als voorbeeld maar eens kijken naar de highlights van ’64.
Sjoukje Dijkstra word wereldkampioene kunstrijden op de schaats zoals dat dan nog met een mondvol heet. Prinses Irene trouwt met haar vlam Hugo Carlos in afwezigheid van haar ganse boerenfamilie omdat het huwelijk volgens de dan geldende moraal echt niet door de beugel kan. De film “My fair lady” gaat in première. En Beatle-mania krijgt heel langzaam een
beetje voet aan de grond in ons nuchtere kikkerlandje. Niet echt schokkende zaken toch?
Dus het ongeremde en kleurrijke taalgebruik van Cremer voelde op zijn zachtst gezegd nogal ongemakkelijk aan. De vaderlandse critici verdrongen zich dan ook massaal om dit vulgaire boek verbaal tot de grond toe af te branden.
Binnen uitgeverij De Bezige Bij waren velen van mening dat dit boek niet bij “De Bij” (de enige schrijvers coöperatie van heel Nederland) uitgegeven mocht worden.
Maar uiteindelijk werd het toch gepubliceerd en luidruchtig gepresenteerd tijdens het jaarlijkse Boekenbal. Daar verschenen Cremer en kompanen met hele stapels van “Ik Jan Cremer” onder hun arm. Deze werden uitgedeeld aan bekende schrijvers, genodigden en ministers die werden gespot met een exemplaar van het beruchte boek in hun hand. Een zeer slimme zet.
Naar alle waarschijnlijkheid was het hele schrijverscollectief van De Bezige Bij de persoon Cremer naderhand vet dankbaar, want het boek werd het grootste verkoopsucces ooit van De Bezige Bij…
